ชวนภาษิต บทประพันธ์โดยหลวงพ่อโอภาสี

๑

ชวนท่านผู้สพถ้อย โคลงชวน

ชวนติและชมสำนวน กระทู้

ชวนท้วงทักคำผวน กวีพากย์ นี้เฮย

ชวนพิศประพันธ์กู้ เรียกร้องโคลงชวน ฯ

๒

ชวนเริ่มจงเจตน์ตั้ง พลีสรวง

ชวนแบ่งปันอย่าหวง ลาภล้วน

ชวนอย่าขัดอย่าทวง ห้ามลาภ เขานา

ชวนพิจารณ์ครบถ้วน เพื่อน้อมนำทาง ฯ

๓

ชวนสมานเมตต์เอื้อ อารี

ชวนก่อสามัคคี พรักพร้อม

ชวนเว้นโทษถือดี ถือพรรค พวกเทียว

ชวนมินิตญาติน้อม เพราะคุ้นเคยกัน ฯ

๔

ชวนจิตต์ให้อดกลั้น เป็นอา-ภรณ์เฮย

ชวนผดุงวาจา สัตย์ตั้ง

ชวนประดิษฐ์กายา ด้วยมุ่งประโยชน์เฮย

ชวนสติอย่าให้พลั้ง เพื่อได้ผดุงธรรม ฯ

๕

ชวนอย่าเลือกรักให้ ผิดธรรม

ชวนอย่าโกรธปรักปรำ เจ็บช้า

ชวนอย่าโฉดเขลาทำ ให้พลาด พลั้งแล

ชวนอย่าคิดล่วงล้ำ ด้วยเหตุความกลัว ฯ

๖

ชวนอย่าเขียนพยัคฆ์ให้ วัวกลัว

ชวนอย่าเพ่อตีตัว ก่อนไข้

ชวนอย่าหวาดหวั่นกลัว ต่อสิ่ง ชอบแล

ชวนอย่าเห็นผิดไซร้ ว่าต้องคลองธรรม ฯ

๗

ชวนจงอ่อนแต่ห้าม อ่อนแอ

ชวนแข็งไว้เสมอแล อย่ารั้น

ชวนอย่าขัดกระแส ยืนขัด โลกเอย

ชวนอย่าตั้งจิตต์หมั้น เหตุด้วยอหังการ ฯ

๘

ชวนอย่าถือเพราะได้ สดับตาม

ชวนอย่าเพ่อถือตาม ตำหรับอ้าง

ชวนอย่าเพ่อหลงตาม ผู้พลอด พจีเฮย

ชวนอย่าเพ่อสมอ้าง ลัทธิต้องใจตน ฯ

๙

ชวนอย่าถือเหตุด้วย นึกเอา

ชวนอย่าถือเพราะเดา เหตุนั้น

ชวนอย่ายึดถือเอา เช่นกับ ครูเฮย

ชวนตรึกชวนตรองคั้น ชอบแล้วถือเอา ฯ

๑๐

ชวนอย่าพูดตัดพ้อ เพ่งโทษ

ชวนอย่าคิดเหี้ยมโหด มุ่งร้าย

ชวนอย่าคิดผูกโกรธ ให้ยืด ยาวนา

ชวนอย่าคิดยักย้าย กอบด้วยการโกง ฯ

๑๑

ชวนอย่าชิงออกหน้า เพื่อนกัน

ชวนอย่าทำหุนหัน งอดเง้า

ชวนอย่าตื่นใจตัน ว่าจุ ใจเฮย

ชวนอย่าถอดแบบเค้า พยัคฆ์เถ้าจําศีล ฯ

๑๒

ชวนอย่าเริ่มก่อเชื้อ อิสสา

ชวนอย่าริแส่หา เรื่องไซร้

ชวนอย่าก่อเวรา ประทุษฐ์ มิตรเฮย

ชวนอย่าใฝ่สูงให้ ศักดิ์ล้ำเกินควร ฯ

๑๓

ชวนอย่ากวัดแกว่งเท้า เสาะหนาม

ชวนอย่าทำลวนลาม รับหน้า

ชวนอย่าขู่คำราม ให้หอก ลมเฮย

ชวนอย่าเปิดปากอ้า แสยะเขี้ยวยิงฟัน ฯ

๑๔

ชวนอย่าคิดอวดรู้ เกินเขา

ชวนอย่าอวดว่าเรา ประเสริฐแท้

ชวนอย่าประมาทเขา ว่าต่ำ ทรามนา

ชวนอย่าเกินเขาแม้ พลาดพลั้งผิดลง ฯ

๑๕

ชวนอย่าลวงโลกเลี้ยง อาตมา

ชวนอย่าเห็นว่านินทา สนุกเน้อ

ชวนอย่ามุ่งลาภา อีกยศ ศักดิ์เฮย

ชวนอย่าหลงบ่นเพ้อ ด้วยเหตุกามคุณ ฯ

๑๖

ชวนอย่าริแอบอ้าง อวยการ

ชวนอย่าริหักราน เพื่อนใกล้

ชวนอย่าเพ่อคิดการ ด้วยเห่อ เหืมนา

ชวนอย่าหาเลศให้ คณะร้าวรวมกัน ฯ

๑๗

ชวนอย่าหยิ่งตั้ง อวดดี

ชวนอย่าอวดศักดิ์ศรี ท่านให้

ชวนอย่าอวดว่ามี พรรคพวก มากเฮย

ชวนอย่าทนงว่าได้ เขยิบชั้นเกินเขา ฯ

๑๘

ชวนอย่าล่วงกฎข้อ คําเตือน

ชวนอย่าเพลินใจเหมือน นักรู้

ชวนอย่าซักแชเชือน ในสิ่ง ควรเฮย

ชวนอย่าวางใจผู้ โอษฐ์อ้างเพื่อนเรา ฯ

๑๙

ชวนยลยวนจิตต์ให้ พอยวน

ชวนพูดเว้นคำผวน หลอกล้อ

ชวนอย่าคิดลามลวน ให้ผิด ทางเฮย

ชวนสอบชวนถามข้อ ขัดข้องแคลงใจ ฯ

๒๐

ชวนเล่นจงเล่นให้ เป็นงาน

ชวนเที่ยวให้รู้กาล อย่าล้ำ

ชวนมาอย่าเนิ่นนาน คืออย่า ไถลเฮย

ชวนจากอย่าให้ซ้ำ เพื่อไว้อาลัย ฯ

๒๑

ชวนพิศสุนัขร้าย มุ่งกัด

ชวนหลีกชวนเลี่ยงลัด อย่าใกล้

ชวนนิ่งเมื่อมันกัด อย่ากัด ตอบเฮย

ชวนรักษ์สิริให้ เกียรติ์ก้องชูชวน ฯ

๒๒

ชวนกอบประโยชน์เกื้อ กูลตน

ชวนรีบชวนขวายขวน อย่าเว้น

ชวนมุ่งประโยชน์ผล เพื่อเหล่า ชนเฮย

ชวนรีบชวนกอบเค้น เพื่อได้ประโยชน์สอง ฯ

๒๓

ชวนอย่าสมคบด้วย อันธพาล

ชวนคบบัณฑิตสมาน มิตรแท้

ชวนนบนอบสักการ ต่อท่าน ปูชนีย์เฮย

ชวนจักประสพแม้ เลิศล้นมงคล ฯ

๒๔

ชวนเนาถิ่นเทศล้วน สมควร

ชวนเพาะบุญชูชวน ก่อนแล้

ชวนตั้งอัตตภาพควร กิจชอบ แลนา

ชวนจักประสพแม้ เลิศล้นมงคล ฯ

๒๕

ชวนฟังมากและรู้ ศิลปี

ชวนทราบวินัยดี นิตตี้แผ้ว

ชวนกล่าวสุพจน์มี มธุรส ปวงฤๅ

ชวนจักห่อนคลาดแคล้ว เลิศล้นมงคล ฯ

๒๖

ชวนบำรุงชนกพร้อม ชนนี

ชวนช่วยลูกเมียมี เกี่ยวข้อง

ชวนกอบกิจการดี ห่อนบก พร่องนา

ชวนจิตต์ให้เกษมพ้อง เลิศล้นมงคล ฯ

๒๗

ชวนอวยทานกับทั้ง ธรรมจริยา

ชวนอนุเคราะห์พงศา สืบเชื้อ

ชวนกอบกิจนานา ไร้โทษ ทัณฑ์เฮย

ชวนจักเปรมจิตต์เอื้อ เลิศล้นมงคล ฯ

๒๘

ชวนงดเว้นบาปล้วน อกุศล

ชวนเกลียดชวนหน่ายจน บาปลื้

ชวนเว้นจากมัชชะดล เพราะดื่ม เทียวนา

ชวนไม่ประมาทแม้นี้ เลิศล้นมงคล ฯ

๒๙

ชวนให้เคารพน้อม ต่ำตน

ชวนเพื่อสันโดษปรน จิตต์ไว้

ชวนเพื่อฝึกกตัญญูดล ย้อมจิตต์ ตนนา

ชวนสดับพระธรรมไซร้ ถูกต้องตามกาล ฯ

๓๐

ชวนเพื่อให้อดกลั้น รักษ์จิตต์

ชวนเพื่อว่าง่ายคิด ประโยชน์เอื้อ

ชวนเพื่อเห็นบัพพชิต พงศ์เผ่า สมณะเฮย

ชวนหมั่นถามเอื้อเฟื้อ ชอบด้วยกาลควร ฯ

๓๑

ชวนเพียรเผาบาปให้ เสื่อมสูญ

ชวนกอบพรหมจรรย์กูล พรตสร้าง

ชวนเพื่ออนุกูล เห็นอริย-สัจจ์เฮย

ชวนเพื่อยืดที่อ้าง เรียกร้องนิพพาน ฯ

๓๒

ชวนอย่าไหวหวั่นด้วย โลกธรรม

ชวนอย่าโศกอย่าท่า จิตต์เศร้า

ชวนอย่าริรักถล่า ย้อมจิตต์ ตนนา

ชวนจุ่งเกษมสืบเค้า แต่ล้วนมงคล ฯ

๓๓

ชวนรักญาติมิตรพร้อม พงศ์พาร

ชวนรักห้ามริราน แตกร้าว

ชวนรักสนิทนาน เสมอชีพ ชวนนา

ชวนรักหวังสืบเค้า จิตต์น้อมไมตรี ฯ

๓๔

ชวนรักสนิทแม้น คําขาน

ชวนรักจิตต์ประสาน ก่อเกื้อ

ชวนรักร่วมสมาน มิตรภาพ ชวนเฮย

ชวนรักคอยโอบเอื้อ เพื่อให้สมประสงค์ ฯ

๓๕

ชวนรักประจักษ์แจ้ง คารม

ชวนรักร่วมประสม เสกให้

ชวนรักเพื่อเกลียวกลม รักแนบ ไฉนฤๅ

ชวนรักดุจเทพไท้ เสกแล้วสรรค์มา ฯ

๓๖

ชวนรักชาติศาสน์เอื้อ ทั้งขัตติยา

ชวนรักเผ่าธีรา ปราชญ์ชี้

ชวนรักคณะครูบา ผู้ฝึก สอนนา

ชวนรักแม้เหล่านี้ เด่นได้โดยหมาย ฯ

๓๗

ชวนรักผู้ร่วมต้อง อัธยาศัย

ชวนรักสนิทใน รักเอื้อ

ชวนรักเพิ่มอาลัย รักร่วม กันแฮ

ชวนรักเพื่อก่อเกื้อ ชีพม้วยรักคง ฯ

๓๘

ชวนรักษ์ดีที่ได้ ประดล

ชวนรักษ์ศุภะผล เกิดแล้ว

ชวนรักษ์รักษ์ให้ทน ดุจรส เกลือนา

ชวนรักษ์อย่าให้แคล้ว สิ่งล้วนชูศรี ฯ

๓๙

ชวนมิตรคู่คิดข้าง เคียงตน

ชวนมิตรผู้มุ่งผล มิตรแท้

ชวนมิตรเปี่ยมกมล เพราะมิตร ตนนา

ชวนมิตรสนิทแม้ ชีพเอื้อมิตรชวน ฯ

๔๐

ชวนมิตรเปรมจิตต์เอื้อ มิตรหวัง

ชวนมิตรสมจิตต์ดัง มิตรเอื้อ

ชวนมิตรอย่าหักหลัง มล้างมิตร ตนเฮย

ชวนมิตรพุ่งก่อเกื้อ สืบเชื้อมิตรชวน ฯ

๔๑

ชวนมิตรมอบมิตรไว้ กับชวน

ชวนมิตรผดุงชวน มิตรบ้าง

ชวนมิตรอย่าเรรวน เพราะเหตุ ใดฤๅ

ชวนมิตรอย่าด่วนร้าง ผลักให้มิตรสลาย ฯ

๔๒

ชวนทำพูดคิดให้ ตรึกตรอง

ชวนอื่นก็ทํานอง ผ่อนได้

ชวนจิตตมุ่งผิดคลอง แก้ยาก เจียวนา

ชวนอย่างนี้จักไหม้ ดุจไม้ยืนตาย ฯ

๔๓

ชวนเพียรเพียรเพ่งให้ เพ็ญผล

ชวนอดอดให้ทน อย่าล้า

ชวนฝึกฝึกให้ตน เทียมเยี่ยง เขานา

ชวนหัดหัดให้กล้า เพื่อกู้ชูตน ฯ

๔๔

ชวนเรียนเรียนร่ำให้ เรียนยง

ชวนก่อกอบกิจคง ค่ำเช้า

ชวนกล้าอาจจิตต์ปลง พลีชีพ ได้นา

ชวนศักดิ์รักษ์ศักดิ์เค้า สืบเชื้อสงวนศรี ฯ

๔๕

ชวนอย่าเหยียดเพื่อนผู้ ประสพทุกข์

ชวนอย่าหลงเพลินสุข ทุกข์ย้อม

ชวนอย่าคิดก่อทุกข์ มล้างสุข เพื่อนเฮย

ชวนอย่าคิดหว่านล้อม เคลือบให้เพื่อนหลง ฯ

๔๖

ชวนผูกชวนรัดให้ เห็นผล

ชวนคิดชวนแก้จน ประจักษ์แจ้ง

ชวนจับอย่าเวียนวน เร่งจับ มันเฮย

ชวนบีบอย่าให้แท้ง เริศร้างห่างผล ฯ

๔๗

ชวนรับภาระต้อง ถึงตน

ชวนอย่าคว้าสับสน คาดหน้า

ชวนอย่าคิดว่าตน เลิศกว่า เขาเทียว

ชวนอย่าอวดฤทธิ์กล้า แอบอ้างอุบาย ฯ

๔๘

ชวนให้เห็นทุกข์ร้อน สหาย

ชวนคิดชวนขวนขวาย ดับร้อน

ชวนตั้งมนัสหมาย เทียบกับ ตนเฮย

ชวนคิดเห็นดุจก้อน ธาตุเชื้อเดียวกัน ฯ

๔๙

ชวนอย่าเพื่อกล่าวอ้าง เพื่อนเรา

ชวนอย่าหลงอย่าเมา รสลิ้น

ชวนอย่าคัดง้างเขา ด้วยปฏิ-เสธแล

ชวนอย่าลืมว่าลิ้น โทษล้ำคุณหลาย ฯ

๕๐

ชวนอย่าสมคบด้วย พงศ์กา

ชวนเลือกคบหงสา เผ่าพ้อง

ชวนดูเยี่ยงภุมรา สัมผัส ผกาแฮ

ชวนประพฤติตนต้อง นยะนี้ดีจริง ฯ

๕๑

ชวนเกลียดอมิตรผู้ อิสสา

ชวนเกลียดเหล่าพาลา ชั่วช้า

ชวนเกลียดการแส่หา โทษผิด

ชวนเกลียดอวดเก่งกล้า แอบอ้างบัญชา ฯ

๕๒

ชวนเกลียดการแตกร้าว รวนกัน

ชวนเกลียดคำดุดัน มุ่งร้าย

ชวนเกลียดอยุตติธรรม์ เหตุมุ่ง ลาภเฮย

ชวนเกลียดการยักย้าย กอบด้วยอธรรม ฯ

๕๓

ชวนเกลียดการอาจเอื้อม ลามปาม

ชวนเกลียดการลวนลาม ออกหน้า

ชวนเกลียดเรื่องเห่อตาม ยศล่อ ลวงเฮย

ชวนเกลียดการเฉื่อยช้า ปล่อยให้เสียการ ฯ

๕๔

ชวนเกลียดก่อโทษชี้ ปรักปรำ

ชวนเกลียดปิดทองคํา ลูบไล้

ชวนเกลียดพลิกแพลงทํา ลวงโลก

ชวนเกลียดเรื่องคิดให้ ทุกต้องเพื่อนกัน ฯ

๕๕

ชวนอย่าเหยียดเพื่อนแม้ พลาดลง

ชวนอย่าหมายประสงค์ เหยียบซ้ำ

ชวนอย่าคิดจํานง เช่นกับ พฤกษ์เฮย

ชวนคิดอย่างนี้ล้ำ เลิศแล้วลือชาย ฯ

๕๖

ชวนกล่าวชวนจิตต์น้อม นินทา

ชวนชักเพื่อมุ่งหา สมบัติบ้า

ชวนกล่าวเพื่อเฮฮา คณะคลุก คลีเฮย

ชวนเช่นนี้ชั่วช้า อย่าได้รับชวน ฯ

๕๗

ชวนอย่าทนงว่าเชื้อ ช้างสาร

ชวนอย่าเพ่อหักราน มดน้อย

ชวนให้ทราบเหตุการณ์ โลกเกี่ยว กันแฮ

ชวนหมั่นผดุงจิตต์คล้อย โอบด้วยไมตรี ฯ

๕๘

ชวนอย่าคิดรีดเนื้อ เถือหนัง

ชวนอย่าคิดแอบฟัง เรื่องไซร้

ชวนอย่าคิดปิดบัง ลวงล่อ มิตรนา

ชวนอย่าคิดว่าได้ ลูกน้องสองเกลอ ฯ

๕๙

ชวนอย่าคิดคาดหน้า นิยมกาล

ชวนอย่านึกคราวนาน ล่วงแล้ว

ชวนอย่าผิดเพี้ยนกาล ประจวบ หน้าเฮย

ชวนอย่าปล่อยกิจแพ้ว เริศร้างห่างผล ฯ

๖๐

ชวนมิตรรักมิตรไว้ อย่าคลาย

ชวนเหล่าสหายสืบสาย มิตรนั้น

ชวนคณะศิษย์ขวนขวาย เคารพ ครูเฮย

ชวนบ่าวมอบตนหมั้น ฝากไว้กับนาย ฯ

๖๑

ชวนให้ขอบบทอ้าง ศาสนา

ชวนหมั่นกอบศึกษา เพื่อรู้

ชวนเลือกเหล่าวิชชา ประดับ ตนแฮ

ชวนเพ่งนิยมผู้ เปิดข้อไขธรรม ฯ

๖๒

ชวนคิดอ้างชาติเชื้อ สงสาร

ชวนอย่าคิดล้างผลาญ มุ่งร้าย

ชวนตรี คิดถึงกาล ใกล้และ ไกลแล

ชวนนับญาติยักย้าย ร่วมหล้าเดียวกัน ฯ

๖๓

ชวนใดในโลกล้วน นามชวน

ชวนชั่วและดีควร เลือกฟัน

ชวนละชั่วจิตต์หวน รักชอบ แลนา

ชวนจิตต์ให้สนิทหมั้น ว่านั้นชวนดี ฯ

๖๔

ชวนพากย์นี้มากแท้ หมื่นพัน

ชวนกอบกิจผดุงธรรม์ ชอบไซร้

ชวนอื่นจากสัจจธรรม์ ปราชญ์ติ แลนา

ชวนจิตต์เหล่าสหายให้ หมั่นน้อมพิจารณ์ชวน ฯ

บทประพันธ์ โดย หลวงพ่อโอภาสี

ที่มา : หนังสือชวนภาษิต